Τη μερική πρόοδο της Κύπρου στην ενίσχυση της δικαιοσύνης αποτυπώνει η έκθεση 2024 (Rule of Law Report 2024) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου, ενώ ταυτόχρονα επισημαίνονται σημαντικά ζητήματα και προβλήματα που παραμένουν.
Η ετήσια έκθεση της ΕΕ για το κράτος δικαίου περιλαμβάνει αξιολόγηση των συστάσεων του περασμένου έτους και παρέχονται εκ νέου συστάσεις προς τα κράτη μέλη για βελτίωση των αδυναμιών.
Στη διαδικασία αξιολόγησης της Κύπρου ο ΠΔΣ συμμετείχε τον περασμένο Φεβρουάριο απαντώντας συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο και καταθέτοντας εισηγήσεις, μεταξύ άλλων, για τη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, τη στελέχωση του Εμπορικού Δικαστηρίου και του Ναυτοδικείου, τη διαχείριση του backlog, το διορισμό δικηγόρων μελών του ΠΔΣ στη Δικαστική Υπηρεσία, τη διασφάλιση της εφαρμογής του δικηγορικού απορρήτου, τον εκσυγχρονισμό του περί της Διαιτησίας Νόμου και της προώθησης του Κυπριακού Κέντρου Διαιτησίας και Διαμεσολάβησης, την εκπαίδευση των δικηγόρων για τους Κανονισμούς Πολιτικής Δικονομίας και την προώθηση αναγκαίων τροποποιήσεων. Επίσης, θέσεις διατυπώθηκαν για την επείγουσα προτεραιότητα της αναβάθμισης των κτηριακών υποδομών και του ψηφιακού εκσυγχρονισμού.
Αναφορικά με το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης, στην Έκθεση 2024 αναγνωρίζονται ως θετικά και καθοριστικά βήματα η μεταρρύθμιση της ανώτατης δικαστικής βαθμίδας και η εφαρμογή των Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας. Σημειώνεται όμως παράλληλα ότι οι δυσκολίες στην προσέλκυση υποψηφίων με τα κατάλληλα προσόντα για το δικαστικό σώμα και η συνεχιζόμενη έλλειψη υποστηρικτικού προσωπικού μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά το έργο των δικαστηρίων. Επιπλέον, σημειώνεται ότι η εφαρμογή μέτρων για αντιμετώπιση των σοβαρών καθυστερήσεων στην εκδίκαση των υποθέσεων συνεχίζεται, ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά την αποδοτικότητα της δικαιοσύνης, ιδίως για τις υποθέσεις ενώπιον δευτεροβάθμιων δικαστηρίων. Αναφορά γίνεται και στην αναγκαιότητα συνέχισης των προσπάθειών για τη βελτίωση του χαμηλού επιπέδου ψηφιοποίησης, τονίζοντας τις προκλήσεις αναφορικά με την εγκατάσταση του νέου συστήματος ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.
Στην Έκθεση επισημαίνονται επιπλέον θέματα που σχετίζονται με το Κράτος Δικαίου στη χώρα μας, όπως μεταξύ άλλων η πρόοδος που σημειώθηκε ως προς τη διασφάλιση ότι η νεοσύστατη Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς διαθέτει τους οικονομικούς, ανθρώπινους και τεχνικούς πόρους για την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων της, ενώ παράλληλα θετικά αντικρίζεται η υπό εξέλιξη νομοπαρασκευαστική διαδικασία με στόχο τον διαχωρισμό του συμβουλευτικού και του εισαγγελικού ρόλου της Νομικής Υπηρεσίας. Επίσης, σημειώνεται ότι τα μέτρα για την άσκηση πίεσης ή επιρροής από ομάδες συμφερόντων (lobbying) άρχισαν να εφαρμόζονται και οι κανόνες σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων για τους βουλευτές εξακολουθούν να παρακολουθούνται. Μερική πρόοδος έχει σημειωθεί και όσον αφορά την προώθηση της έγκρισης του πλαισίου για την αποτελεσματική και έγκαιρη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη νομοθετική διαδικασία και τη διασφάλιση της εφαρμογής του.
Ο ΠΔΣ κατανοώντας ότι η ύπαρξη υψηλού επιπέδου κράτους δικαίου είναι αλληλένδετη με την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική σταθερότητα, συνεχίζει να εργάζεται και καταθέτει προτάσεις και εισηγήσεις προς τους αρμόδιους θεσμικούς φορείς για τη διαρκή ενδυνάμωση και εμπέδωση του κράτους δικαίου.
Παράλληλα, για την εν εξελίξει μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, τονίζουμε και με αυτή την ευκαιρία ότι απαιτείται συνεργασία όλων των συμβαλλόμενων μερών και συναντίληψη για τις άμεσες προτεραιότητες. Προπαντός όμως, προκειμένου να επιτύχουμε τον ζητούμενο αποτέλεσμα θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι πρέπει να διατίθενται από την πολιτεία και οι ανάλογες δαπάνες. Η ολοκλήρωση ουσιαστικών έργων υποδομής και άλλων τομών είναι προϋπόθεση για την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και την ταχύτερη απονομή της.
Για την Έκθεση πατήστε ΕΔΩ