ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ - ΕΚΘΕΣΕΙΣ - ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ

Αποτελέσματα της πρώτης παγκύπριας έρευνας για τους νέους δικηγόρους

Στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης του ΠΔΣ, τη Δευτέρα 18 Οκτωβρίου 2021, όπου παρουσιάστηκε το έργο που έχει επιτελεστεί κατά τη χρονική περίοδο «Οκτώβριος 2020 – Οκτώβριος 2021», η κα Τζώρτζια Κωνσταντίνου-Παναγιώτου, μέλος του Συμβουλίου του ΠΔΣ και Πρόεδρος της Επιτροπής Νέων Δικηγόρων παρουσίασε επίσημα την ποιοτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που έχει καταδείξει το Ερωτηματολόγιο της πρώτης παγκύπριας έρευνας που έχει γίνει ποτέ για τους νέους δικηγόρους, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

Η έρευνα διεξήχθη με σκοπό να σφυγμομετρήσει και καταγράψει τις αντιλήψεις των νέων δικηγόρων της Κύπρου, που ξεπερνούν αριθμητικά τους 2500, αναφορικά με σημαντικά όσο και επίκαιρα ζητήματα που απασχολούν το δικηγορικό σώμα. Στόχος της έρευνας ήταν η εξαγωγή ορισμένων ποσοτικών, αλλά και ποιοτικών συμπερασμάτων αναφορικά με τις απόψεις του σώματος έναντι των επίμαχων προβλημάτων προς αξιοποίηση εκ μέρους της Επιτροπής Νέων Δικηγόρων του ΠΔΣ αλλά και του ΠΔΣ γενικότερα στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων τους.

Την επιστημονική επιμέλεια και σύνταξη του ερωτηματολογίου, αλλά και την ποιοτική και ποσοτική ανάλυση των εξαγομένων ανέλαβε κατόπιν παράκλησης της Επιτροπής Νέων Δικηγόρων του ΠΔΣ, η Ερευνητική Ομάδα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας αποτελούμενη από τον κ. Αχιλλέα Κ. Αιμιλιανίδη, Επιστημονικά Υπεύθυνο, Καθηγητή, Κοσμήτορα Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Δικηγόρο, την κα Χριστίνα Ιωάννου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Αναπληρώτρια Κοσμήτορα Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας και τον κ. Δημήτριο Α. Κούρτη, υποψ. Δρα, Ερευνητικό Συνεργάτη Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Δικηγόρο Ελλάδος.

Η κα Κωνσταντίνου-Παναγιώτου ευχαριστώντας θερμά το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας για την ανιδιοτελή επιστημονική του συνδρομή και την αγαστή συνεργασία, ανέφερε πως η έρευνα είχε ευρύτατη συμμετοχή και κατέγραψε τα βασικότερα ευρήματα αυτής ως ακολούθως:

1. Περισσότεροι από 6 στους 10 από τους νέους δικηγόρους που συμμετείχαν στην έρευνα έχει λάβει μεταπτυχιακό τίτλο, ενώ το 36% έχει μόνο πτυχίο Νομικής. Ένα μικρό ποσοστό, περίπου 1% έχει διδακτορικό τίτλο. Λίγο περισσότεροι από τους μισούς δικηγόρους ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ 28% περίπου έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του στην Κύπρο , 17.5% στην Ελλάδα και μόλις 1.5% σε άλλες χώρες. Λίγο περισσότεροι από τους μισούς νέους δικηγόρους που συμμετείχαν στην έρευνα ασκούν δικηγορία στη Λευκωσία, ενώ στη Λεμεσό ασκεί δικηγορία το 1/4 αυτών. Στα δικαστήρια Λάρνακας-Αμμοχώστου ασκούν δικηγορία το 14% περίπου, ενώ στην Πάφο το 8.5%.
    
2. 78% του συνόλου δηλώνει ότι δραστηριοποιείται τουλάχιστον εν μέρει στη δικαστηριακή δικηγορία, με τα ποσοστά των ανδρών δικηγόρων να φθάνουν το 85.5% έναντι 76% των γυναικών. Ένα ποσοστό κοντά στο 40% πάντως ασχολείται, τουλάχιστον εν μέρει, με την εξωδικαστηριακή δικηγορία. Οι μισοί περίπου νέοι δικηγόροι δραστηριοποιούνται, τουλάχιστον εν μέρει, στο εταιρικό δίκαιο, ενώ περισσότεροι από 4 στους 10 δραστηριοποιούνται, τουλάχιστον εν μέρει, στο αστικό δίκαιο. Με το οικογενειακό δίκαιο ασχολείται το 25% των νέων δικηγόρων, με το ποινικό δίκαιο το 17% και με το διοικητικό δίκαιο το 15.5%.
3. Ένα ποσοστό περίπου 6% αμείβεται με μισθό κάτω των 800 ευρώ, αλλά η πλειονότητα λαμβάνει μεταξύ 800-1000 ευρώ (21%), 1000-1500 ευρώ (32.5%), 1500-2000 ευρώ (22%). Υπάρχει πάντως και ένα ποσοστό 13% περίπου που λαμβάνει πάνω από 2000 ευρώ μηνιαίως, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό λίγο πάνω από 5% λαμβάνει πέραν των 3000 ευρώ μηνιαίως. Στην υψηλότερη μισθολογική κλίμακα υπάρχει μια σαφής διαφορά υπέρ των ανδρών δικηγόρων εφόσον 12.1% δηλώνουν ότι λαμβάνουν πέραν των 3000 ευρώ έναντι μόλις 2.7% των γυναικών.
4. Ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό κοντά στο 87% του δείγματος τάσσεται υπέρ της θεσμοθέτησης κατώτατου μισθού με συχνότερη απάντηση τα 1.230 ευρώ περίπου ως ποσό εύλογης κατώτατης αμοιβής. Ως θα αναμενόταν ένα ποσοστό 97% δηλώνει ότι δεν αμείβεται για υπερωριακή απασχόληση.
5. Χαμηλός ο βαθμός ικανοποίησης μόνο έναντι της συμπεριφοράς των υπαλλήλων δημοσίων υπηρεσιών, περιλαμβανομένων και των δικαστηρίων (όπως πρωτοκολλητών ή κλητήρων). Αντίθετα είναι σχετικά ικανοποιητικός ο βαθμός ικανοποίησης από τη συμπεριφορά των δικαστών. Λίγο περισσότεροι από τους μισούς νέους δικηγόρους έχουν δεχθεί οδηγίες να εκτελέσουν εργασίες μη δικηγορικής φύσης από ιεραρχικά προϊστάμενούς τους, αν και το 64% της ως άνω υποομάδας απάντησε ότι αυτό έχει συμβεί μόνο μεμονωμένα. Δεν φανερώνεται γενικευμένο πρόβλημα «εκμετάλλευσης» των νέων δικηγόρων για εκτέλεση προσωπικών εργασιών αντί για εργασίες δικηγορικής φύσης.
6. Το δείγμα σε ανησυχητικά υψηλά ποσοστά απάντησε αρνητικά στις περισσότερες από τις ερωτήσεις που αφορούσαν περιστατικά κακοποιητικής συμπεριφοράς. Ανησυχητικό είναι ότι όσες/οι παρείχαν θετική απάντηση, στη συντριπτική τους πλειονότητα δεν κατήγγειλαν το περιστατικό, ενώ ως ο συχνότερος αυτουργός της παρενοχλητικής συμπεριφοράς δηλώνεται ο προϊστάμενος.

Πιο συγκεκριμένα:

α. Το 44% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι έχει βιώσει δυσμενή διάκριση στην εργασία του λόγω φύλου, με το 51,2% των γυναικών που συμμετείχαν να απαντά θετικά στην επίμαχη ερώτηση. Υψηλό σχετικά είναι και το ποσοστό των ερωτηθέντων που αντιμετώπισαν περιστατικό δυσμενούς διάκρισης λόγω κοινωνικο-οικονομικού υποβάθρου (23,3% του συνόλου). Ένα ποσοστό κοντά στο 7% ανέφερε ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός του υπήρξε η αιτία δυσμενούς διάκρισης. Το επί μέρους αντίστοιχο ποσοστό αυτό στους άνδρες δικηγόρους ανέρχεται στο 13% περίπου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ποσοστό των συμμετεχόντων που δήλωσαν ότι υπέστησαν διάκριση λόγω πολιτικών ή άλλων συναφών πεποιθήσεων (γύρω στο 12%). Το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων, βίωσε τα ως άνω περιστατικά από προϊσταμένους ή ομοτίμους, ενώ το 97,5% δεν κατήγγειλε ποτέ το περιστατικό.

β. Σεξουαλική παρενόχληση δηλώνει ότι έχει βιώσει γύρω στο 9% του συνολικού δείγματος (περίπου 10% των γυναικών και περίπου 5% των ανδρών), αλλά το 93% περίπου των ερωτηθέντων δεν κατήγγειλε ποτέ το περιστατικό. Ένα ποσοστό 42% των ερωτηθέντων περίπου δηλώνει ότι έχει υποστεί ηθικά παρενοχλητική/παραβιαστική συμπεριφορά (mobbing) στον χώρο εργασίας, με το 48% περίπου των γυναικών να απαντά θετικά στη σχετική ερώτηση. Παρόμοιες συμπεριφορές προήλθαν από εργοδότες/προϊσταμένους σε ποσοστό 77% περίπου, ενώ σχεδόν το 90% δεν έχει καταγγείλει ποτέ το περιστατικό.

γ. Μόλις ένα 3,5% του δείγματος απάντησε θετικά σε ερώτηση σχετικά με το αν έχει δεχθεί σωματική βία ή απειλή. 

δ. Το 53% περίπου θεωρεί ότι το εργασιακό περιβάλλον έχει επηρεάσει αρνητικά την προσωπική του υγεία και ευεξία. Σημαντικό ποσοστό τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών πιστεύει ότι υπάρχει ανισορροπία μεταξύ προσωπικής/οικογενειακής και εργασιακής ζωής, με τις πιο συχνές απαντήσεις να αφορούν την απουσία προσωπικής ζωής λόγω εργασίας και συναφών υποχρεώσεων. Ποσοστό περίπου 56% δηλώνει ότι έχει βιώσει κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου κάποια αγχώδη διαταραχή.

1. Περίπου το 40% του δείγματος δήλωσε ότι καλύπτει με δικές του δαπάνες το κόστος της κατάρτισης, ενώ 24% του δείγματος ανέφερε ότι ο εργοδότης καλύπτει το σύνολο της δαπάνης κατάρτισης. Περίπου το 90% θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να θεσμοθετηθούν σεμινάρια ομαλής μετάβασης από την άσκηση στη μάχιμη δικηγορία, ενώ δημοφιλέστερες πιθανές θεματικές είναι η σύνταξη δικογράφων και οι εικονικές δίκες στις κυριότερες διαδικασίες. Το 76,8% του δείγματος θεωρεί ότι τέτοια σεμινάρια πρέπει να γίνονται δωρεάν.

1. Είναι προφανές ότι το σύνολο των ερωτηθέντων αγωνιούν για το συνταξιοδοτικό τους, αλλά και τη βιωσιμότητα του Ταμείου Συντάξεως των Δικηγόρων (ΤΣΔ). Ωστόσο, η κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να κινηθούν οι πρωτοβουλίες διασφάλισης της βιωσιμότητας του ΤΣΔ αποτελεί σημείο διχογνωμίας. Πάντως, ο χαμηλότατος βαθμός ικανοποίησης από την επενδυτική πολιτική του ΤΣΔ αποτελεί κοινό τόπο μεταξύ των ερωτηθέντων και, εάν διαβαστεί συνδυαστικά με τις συχνότερα υποβαλλόμενες προτάσεις με σκοπό τη διασφάλιση της βιωσιμότητας, προκύπτει ότι σημαντικό μέρος του δείγματος επιθυμεί να υπάρξει σοβαρή αναθεώρηση.

Το δείγμα παρουσιάζει κατά μέσο όρο σχετικά υψηλό βαθμό ικανοποίησης από τις μέχρι σήμερα επαγγελματικές του επιλογές. Σημαντικό είναι, επίσης, ότι κατά μέσο όρο δεν έχει μετανιώσει για την επιλογή του να ασκήσει το λειτούργημα του δικηγόρου.

Τέλος, σημειώνεται η καταγραφή της ανησυχίας των νέων δικηγόρων σχετικά με το επαγγελματικό τους μέλλον, αλλά και το κατά πόσον είναι συλλειτουργοί της δικαιοσύνης ή απλώς εργοδοτούμενοι.

Απολογισμός έργου ΠΔΣ Οκτώβριος 2021 - Οκτώβριος 2022

Στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης για τον απολογισμό έργου του ΠΔΣ για την περίοδο Οκτ. 2021 - Οκτ. 2022 η κ. Κωνσταντίνου Παναγιώτου αναφέρθηκε στις δράσεις της Επιτροπής Νέων Δικηγόρων.

Για το βίντεο πατήστε ΕΔΩ

Έκθεση Πεπραγμένων και εν εξελίξει ενέργειες ΠΔΣ για τους νέους δικηγόρου

Έργο Παροχής Ευκαιριών σε Νέους Πτυχιούχους Νομικής

Η Πρόεδρος της Επιτροπής συνέβαλε στον συντονισμό των ενεργειών σε επικοινωνία με τον Πρόεδρο του ΠΔΣ για την εκπλήρωση του στόχου της συνέχισης του Έργου Επιδότησης Ασκουμένων και την άυξηση του χορηγούμενου ποσού στα 100 ευρώ με την έναρξη της νέας προγραμματικής περιόδου από την 1/1/23. 

Απολογισμός και Έκθεση Πεπραγμένων Επιτροπής Νέων Δικηγόρων ΠΔΣ για την περίοδο 2020-2023