ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΙ
ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΝΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ
ΘΕΜΑ:Παρουσίαση Πορισμάτων της έρευνας αξιολόγησης του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης στη Κύπρο
Ενόψει της σοβαρής κρίσης λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων που περνά το σύστημα της Δικαιοσύνης στη Κύπρο εδώ και χρόνια, θεωρήθηκε αναγκαίο να διεξαχθεί για πρώτη φορά εμπεριστατωμένη έρευνα για διάφορες σημαντικές πτυχές του συστήματος απονομής Δικαιοσύνης στο τόπο μας. Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος σε συνεργασία με τον Καθηγητή Δρα. Άντρο Καπαρδή του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου ετοίμασαν δομημένο ερωτηματολόγιο που αποτελείτο από 143 ερωτήσεις με κλίμακα πέντε σημείων που, επίσης, έδινε την ευκαιρία να γίνουν εισηγήσεις για την βελτίωση διαφόρων πτυχών του συστήματος. Το περιεχόμενο του ερωτηματολογίου ετοιμάστηκε μετά από σοβαρή μελέτη και μετά από την συμβολή τόσο των Μελών του Συλλόγου όσο και μελών του Δικαστικού Σώματος. Το ερωτηματολόγιο συμπλήρωσαν ανώνυμα και εθελοντικά 370 νομικοί (δικηγόροι, ασκούμενοι δικηγόροι, και Δικαστές) από όλες τις επαρχίες.Η ανάλυση του ερευνητικού υλικού έγινε με το λογισμικό SPSS.
ΚΥΡΙΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Δικηγόροι:Λιγότερο από τους μισούς είναι ικανοποιημένοι όσο αφορά στην επαγγελματική κατάρτιση των δικηγόρων, την αποδοχή τους στη κοινωνία καθώς και την ικανότητα τους και τα κριτήρια εισδοχής στο επάγγελμα. Περίπου το ένα τρίτο μόνο είναι ικανοποιημένοι με την εντιμότητα και την δεοντολογία των δικηγόρων. Η μέγιστη πλειοψηφία (90%) πιστεύει ότι οι δικηγόροι έχουν ανάγκη τακτικής επιμόρφωσης και 64% ότι θα πρέπει να είναι υποχρεωτική.
Ασκούμενοι δικηγόροι:ενώ περίπου τα δύο τρίτα είναι ικανοποιημένοι με τον χρόνο άσκησης, λιγότεροι από τους μισούς απάντησαν θετικά για τον θεσμό των εξετάσεων και την άσκηση ως έχει, τις διαλέξεις του Νομικού Συμβουλίου, τους διδάσκοντες και για την διδακτέα ύλη ενώ, μόνο το ένα τρίτο είναι ικανοποιημένοι με το θεματολόγιο της διδακτέας ύλης και 27% συμφωνούν με τα 5 χρόνια πείρα για να έχει ένας δικηγόρος ασκούμενους στο γραφείο του. Το δε ελάχιστο ποσό των 260 ευρώ μηνιαίο μισθό για τους ασκούμενους το θεωρούν δίκαιο το 72%.
Δικαστές: Κατά μέσον όρο 46% πιστεύουν ότι για μη ουσιαστικώς διαφοροποιημένα γεγονότα υπάρχουν αντιφάσεις μεταξύ των αποφάσεων των δικαστών. Οι μισοί περίπου (51%) θεωρούν
ότι οι αποφάσεις του Ανωτάτου διαπραγματεύονται όλες τις πτυχές μιας υπόθεσης, λιγότεροι είναι της γνώμης ότι οι αποφάσεις του Ανωτάτου είναι άρτια αιτιολογημένες (45%). Όσο αφορά δε
στα πρωτόδικα δικαστήρια, ικανοποιημένοι από τον βαθμό ανάλυσης της μαρτυρίας ήσαν 44% ενώ οι πλείστοι (81%) θεωρούν αναγκαία την επιστημονική κριτική των δικαστικών αποφάσεων και, επίσης, ότι η ύπαρξη Νομικών Σχολών στην Κύπρο θα βοηθήσει στην αναβάθμιση του Δικαίου στην Κύπρο (70%). Μόνο ένα τρίτο θεωρεί δικαιολογημένο τον μέσοχρόνο από την ολοκλήρωση της υπόθεσης μέχρι την έκδοση της απόφασης αλλά περισσότεροι (70%) συμφωνούν ότι ο χρόνος από την ολοκλήρωση της υπόθεσης μέχρι την έκδοση της απόφασης διαφέρει σημαντικά από δικαστή σε δικαστή.
Διαχωρισμός του Ανωτάτου Δικαστηρίου:Έξη στους δέκα είναι της γνώμης ότι ήλθε ο χρόνος διαχωρισμού του όπως ήταν το 1963 αλλά περισσότεροι (71%) ότι πρέπει να θεσπιστεί τριτοβάθμια δικαιοδοσία(71%). Αναφορικά με τα προτεινόμενα πρωτοβάθμια διοικητικά δικαστήρια υπάρχει διχογνωμία- 43% πιστεύουν ότι πρέπει να αποτελούν Τμήμα των Επαρχιακών Δικαστηρίων ενώ περισσότεροι (55%) τα θέλουν να είναι ξεχωριστά δικαστήρια.
Καθυστερήσεις στην εκδίκαση υποθέσεων:Σύμφωνα με τα δύο τρίτα, οι δικηγόροι συμβάλλουνστις μεγάλες καθυστερήσεις στη εκδίκαση τόσο ποινικών όσο και αστικών υποθέσεων.
Υφιστάμενη ποινική και πολιτική δικονομία:Οι πλείστοι ερωτηθέντες υποστηρίζουν ότι η αξιοποίηση videoConferencing(τηλεδιάσκεψης) για την εξέταση και αντεξέταση μαρτύρωνπου βρίσκονται εκτός της δικαστικής αίθουσας θα βελτιώσει σημαντικά την απονομή της δικαιοσύνης σε ποινικές υποθέσεις (76%)και, επίσης, ότι η ανάκριση υπόπτων από την αστυνομία πρέπει να βιντεοσκοπείται και να είναι αποδεκτή στο Δικαστήριο(77%). Το επίπεδο της Δικαιοσύνης θα βελτιωθεί σύμφωνα με 94% αν αξιοποιηθεί σύγχρονη τεχνολογίαγια τη αποστολή εγγράφων και δικογράφων μεταξύ δικηγόρων και πρωτοκολλητείου ή μεταξύ δικηγόρων μέσω πρωτοκολλητείου (94%). Όσο δε αφορά στη χρήση διερμηνέα, λιγότεροι από ένα τρίτο (29%) βρίσκουν ικανοποιητική τηδιαδικασία μετάφρασης κατά την παράθεση της μαρτυρίας και οι περισσότεροι (84%) πιστεύουν ότι μπορεί βελτιωθεί με την απασχόληση επαγγελματιών διερμηνέων.
Χρόνος εκδίκασης υποθέσεων:είναι αδικαιολόγητα μεγάλος και εις βάρος των εναγόντων/ εναγομένων σύμφωνα με (90%) και, επίσης, 70% θεωρούν τον χρόνο εκδίκασης ποινικών υποθέσεων αδικαιολόγητα μεγάλο και εις βάρος των κατηγορουμένων. Η πλειοψηφία (88%) είναι της γνώμης ότι η λήψη αποφάσεων για διαδικαστικά θέματα (π.χ. παράταση χρόνου καταχώρησης δικογράφων) ενδείκνυται να απλουστευτεί και η Δικαιοσύνη θα εξυπηρετείται καλύτερα αν μικροαπαιτήσεις ρυθμίζονται εξωδικαστικά (90%). Ουσιαστικά, λοιπόν, για να συντομεύσει ο χρόνος εκδίκασης των αστικών υποθέσεων χρειάζεται περαιτέρω τροποποίηση των θεσμών της Πολιτικής Δικονομίας (81%) θεσμοθετώντας καλύτερη και πιο εμπεριστατωμένη παρουσίαση των υποθέσεων από τους δικηγόρους (74%).
Εκτέλεση αποφάσεων:Πολύ λίγοι (9%) θεωρούν ικανοποιητική την αποτελεσματικότητα των μέτρων εκτέλεσης αποφάσεων Σύμφωνα με 65% δικαιολογείται η άρση του τραπεζικού απορρήτου για σκοπούς εκτέλεσης.Tέλος, για 76% ηέρευνα επί των ακινήτων στην βάση νομίμου
αιτιολογίας (π.χ. έκδοση απόφασης εναντίον του Α ή καταχώρηση αγωγής) ενδείκνυται να είναι ενιαία για ολόκληρη την επικράτεια και όχι κατά τμήματα επαρχίας.
Αρκετές άλλες εισηγήσεις για την βελτίωση διαφόρων πτυχών του συστήματος απονομής της Δικαιοσύνης αποτελούν μέρος του ποιοτικού ερευνητικού υλικού του οποίου η ανάλυση και η συζήτηση θα συνεχιστεί με τον Υπουργό Δικαιοσύνης το Ανώτατο Δικαστήριο, την Νομική Υπηρεσία και τα κόμματα ώστε να εξαχθούν σωστά συμπεράσματα.
Η έρευνα έχει δείξει ότι χρειάζονται πάρα πολλά να γίνουν στο χώρο της δικαιοσύνης ώστε να καλυτερεύσουν το σύστημα.
Υπάρχουν πολλά κενά τα οποία εάν δεν διορθωθούν στο τέλος θα πλήξουν την αξιοπιστία της δικαιοσύνης
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ