Σε παραγωγικό κλίμα πραγματοποιήθηκε στις 31.05.2023 το εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα: «Η Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς: Νομοθεσία, Πρακτική και Προκλήσεις», το οποίο διοργάνωσε η Επιτροπή κατά της Διαφθοράς του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου («ΠΔΣ»).
Με στόχο την επεξήγηση σε πρακτικό επίπεδο της λειτουργίας του θεσμού της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς σε συνάρτηση με τις προκλήσεις τις οποίες θα πρέπει να διαχειριστεί, τονίστηκε η προτεραιότητα και η ανάγκη για ενέργειες οι οποίες θα ανταποκρίνονται στο τρίπτυχο: πρόληψη, επιμόρφωση και καταπολέμηση.
Το σεμινάριο χαιρέτισαν ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας κ. Σάββας Αγγελίδης, ο πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Ιωνάς Νικολάου και ο Πρόεδρος του ΠΔΣ Δρ Χρίστος Κληρίδης.
Παρέστησαν επίσης, η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Άννα Κουκκίδη Προκοπίου, ο Αρχηγός Αστυνομίας κ. Στέλιος Παπαθεοδώρου, η Επίτροπος Νομοθεσίας κ. Λουίζα Ζαννέτου, εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων, οργανώσεων, δικηγόροι μέλη του ΠΔΣ.
Ομιλητές στο συνέδριο ήταν ο Επίτροπος Διαφάνειας κ. Χάρης Πογιατζής με θέμα: «Οι βασικές πρόνοιες της Νομοθεσίας για τη σύσταση και λειτουργία της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς – Πρακτική και Προκλήσεις», η κ. Έλενα Πατέρα, Μέλος Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς με θέμα:
«Διαφάνεια στη διαδικασία λήψης δημοσίων αποφάσεων – Ο ρόλος της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς».
Η δρ Μαρία Στυλιανίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Frederick, Δικηγόρος ανέπτυξε «Το νομικό πλαίσιο για τους whistleblowers, μια κριτική ματιά» και η κ. Μελίνα Πύργου την «Έννοια της διαφθοράς μέσα από τη Νομολογία – Παράθεση δεδομένων μελετών διεθνώς»
Το πάνελ των ομιλητών συντόνιζε ο Πρόεδρος Επιτροπής κατά της Διαφθοράς του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου κ. Ορέστης Νικήτας.
Ο ΠτΔ στον χαιρετισμό του εστίασε στον σημαντικό ρόλο τον οποίο καλείται να εκπληρώσει η Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, υπογραμμίζοντας ότι στην προσπάθεια για την καταπολέμηση της διαφθοράς, επικράτηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, απαιτείται η συστράτευση και η συνεργασία όλων των συμβαλλόμενων φορέων.
Επεσήμανε, επίσης, ότι η διαφθορά συνιστά απειλή για τα θεμέλια της Δημοκρατίας και είναι μάστιγα που επηρεάζει δυσμενώς κάθε έκφανση της δημόσιας ζωής με οικονομικές, κοινωνικές, και πολιτικές επιπτώσεις, προσθέτοντας πως την ίδια στιγμή, προκαλεί αβεβαιότητα, και πλήττει, ανάμεσα σε άλλα, ανεπανόρθωτα το επιχειρηματικό περιβάλλον, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα της χώρας.
Παράλληλα, ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε την ανάγκη και την προσπάθεια που απαιτείται για την αλλαγή νοοτροπίας και προαγωγή της κουλτούρας του συνόλου της κοινωνίας μέσα από την παιδεία και τη συνεχή επιμόρφωση για το τεράστιο αυτό ζήτημα το οποίο υπονομεύει τα θεμέλια της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
Ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας κ. Σάββας Αγγελίδης, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στο ιστορικό σύστασης της Αρχής και την πεποίθησή του ότι η Ανεξάρτητη Αρχής κατά της Διαφθοράς με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, με τις εξουσίες για διερεύνηση μίας καταγγελίας και τη γενικότερη αποστολή της, ως αναφέρει στο άρθρο 6 του νόμου, έχει σημαντικότατο ρόλο και λόγο στην πρόληψη και καταστολή της διαφθοράς.
Από την πλευρά του ο πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Ιωνάς Νικολάου προέβη σε ιστορική αναδρομή σε σχέση με τις ενέργειες που έγιναν κατά το αρχικό, προπαρασκευαστικό στάδιο για τη σύσταση της Αρχής.
Στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του ΠΔΣ δρ Χρίστος Κληρίδης σημείωσε ότι η διαφθορά αποτελεί ένα διαχρονικό πολυσύνθετο φαινόμενο, με πολλαπλές επιπτώσεις σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο και αναφέρθηκε στη συμβολή που είχε ο ΠΔΣ μέσω της αρμόδιας Επιτροπής του και του προέδρου της κ. Ορέστη Νικήτα στη συνολική προσπάθεια που καταβλήθηκε για τη διαμόρφωση του νομοσχεδίου που διέπει τη σύσταση και λειτουργία της Αρχής.
Επεσήμανε, επίσης, τη σημασία της συμμετοχής του ΠΔΣ στο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο για τον διορισμό των Δικαστών. Υπογράμμισε δε ότι το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο είναι ένα μέτρο καταπολέμησης της εικόνας για τη διαφθορά και προαγωγής της διαφάνειας στον θεσμό της δικαιοσύνης.
Επίσης, έκανε αναφορά στην επεξεργασία του νομικού πλαισίου για τη διαφθορά με στόχο τον εκσυγχρονισμό της οπού προκύπτει ανάγκη.
Ο δρ Κληρίδης ευχαρίστησε ιδιαιτέρως τον Πρόεδρο της Επιτροπής Νομικών της Βουλής κ. Νίκο Τορναρίτη και την τέως Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Στέφη Δράκου για τη συμβολή τους στη δημιουργία της Ανεξάρτητης Αρχής.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής κατά της Διαφθοράς του ΠΔΣ, κ. Ορέστης Νικήτας, εξέφρασε τη μεγάλη του ικανοποίηση για την παρουσία στο συνέδριο εκπροσώπων από όλους τους σημαντικούς θεσμούς της Πολιτείας. Ιδιαίτερα τιμητική, είπε, είναι η παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας που δηλώνει το ουσιαστικό ενδιαφέρον της Κυβέρνησης και του Προέδρου προσωπικά για τη λειτουργία του θεσμού της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς. Επίσης, αναφέρθηκε στην παρουσία της νομοθετικής εξουσίας μέσω βουλευτών και τέλος του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ως εκπροσώπου της Νομικής Υπηρεσίας. Είναι σημαντικό, σημείωσε, ότι όλοι οι θεσμοί που εκπροσωπήθηκαν στο συνέδριο έχουν την εξουσία για λήψη των κατάλληλων αποφάσεων και μέτρων για πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς.
Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στην σημαντική συμβολή του ΠΔΣ μέσω της Επιτροπής κατά της Διαφθοράς η οποία συμμετείχε ενεργά και συνέβαλε στη διαμόρφωση των νομοθετημάτων που σχετίζονται με τη διαφθορά, κυρίως του περί της Σύστασης και Λειτουργίας της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς Νόμου του 2022, ο οποίος δημιούργησε τον σημαντικό αυτό ανεξάρτητο θεσμό. Σημείωσε ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων υιοθέτησε την εισήγηση της Επιτροπής κατά της Διαφθοράς του ΠΔΣ για τη δημιουργία του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου απέρριψε όμως την εισήγησή μας για συμπερίληψη ανακριτικών εξουσιών στις εξουσίες της Αρχής. Αντ’ αυτού η Βουλή ενίσχυσε την Αρχή με περαιτέρω ερευνητικές εξουσίες.
Παράλληλα, ο κ. Νικήτας εξέφρασε την ελπίδα ότι τα συμπεράσματα του συνεδρίου θα αποτελέσουν όχι μόνο τροφή για σκέψη αλλά την αφετηρία για συνεχή αξιολόγηση και βελτίωση των υφιστάμενων νομοθεσιών και υιοθέτησης βέλτιστων πρακτικών.
Ο Επίτροπος Διαφάνειας κ. Χάρης Πογιατζής αναφέρθηκε εκτενώς, μεταξύ άλλων, στο νομικό πλαίσιο που διέπει τη σύσταση της Αρχής, στις αρμοδιότητές της, οι οποίες εδράζονται σε τέσσερις άξονες: τη διερεύνηση καταγγελιών και πληροφοριών, την εποπτεία των δράσεων του δημόσιου, ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε θέματα καταπολέμησης πράξεων διαφθοράς, την εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά το lobbying και τους whistleblowers.
